S07E44 - Systeem 0: Denk jij nog zelf?

In een recente aflevering van AIToday Live wordt het concept 'systeem nul denken' besproken. Dit nieuwe idee, geïntroduceerd in het tijdschrift Nature Human Behavior, stelt dat er naast de bekende denksystemen van Kahneman een derde laag is ontstaan. Systeem nul wordt omschreven als een externe laag van AI-gedreven assistentie tussen ons en de wereld.

Deze cognitieve uitbreiding, waarin tools als ChatGPT en CoPilot opereren, heeft steeds meer invloed op onze besluitvorming. Anders dan de interne systemen 1 en 2, functioneert systeem nul als een extern hulpmiddel dat steeds meer geïntegreerd raakt in ons dagelijks leven.

Onderwerpen

• Concept van systeem nul denken
• AI als cognitieve uitbreiding
• Impact van AI op besluitvorming
• Kritische reflectie op het gebruik van AI
• Toekomstige implicaties van systeem 0 denken

Links

• Podcast: AIToday Live podcast
• Artikel: The case for human–AI interaction as system 0 thinking
• Boek: ChatGPT als tweede brein - Martin van Kranenburg
• Video: LinkedIn video over gebruik van ChatGPT
• Boek: Thinking, Fast and Slow - Daniel Kahneman
• Artikel: AI as System 0 Thinking

Doe mee met de 4e Community of Practice voor Generatieve AI op Hogeschool Windesheim! Mis het niet en schrijf je gratis in.

Aigency
Aigency ontwerpt en ontwikkelt waardevolle, robuuste en betrouwbare Machine Learning-modellen.

Info Support
Info Support is de specialist in maatwerk software en leidend in kunstmatige intelligentie (AI).

Disclaimer: This post contains affiliate links. If you make a purchase, I may receive a commission at no extra cost to you.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang exclusieve toegang tot nieuws, blik achter de schermen en meer!

Transcript

1
00:00:02,540 --> 00:00:10,220
Joop Snijder: Hoi, welkom bij de korte aflevering van AIToday Live, de podcast voor iedereen die wil begrijpen hoe AI echt werkt.

2
00:00:11,100 --> 00:00:12,940
Joop Snijder: Mijn naam Joop Snijder, CTO van Aigency.

3
00:00:14,280 --> 00:00:20,280
Joop Snijder: Vandaag neem ik je mee in een concept waarvan ik eerlijk gezegd nog niet helemaal weet wat ik ervan moet vinden,

4
00:00:21,040 --> 00:00:26,080
Joop Snijder: maar waarvan ik wel denk die onderzoekers zouden wel eens een punt kunnen hebben.

5
00:00:26,380 --> 00:00:30,940
Joop Snijder: Het gaat over iets wat ze system nul denken noemen, systeem nul denken.

6
00:00:31,500 --> 00:00:34,840
Joop Snijder: Klinkt misschien als een science fiction of een nieuwe term uit een managementboek.

7
00:00:35,400 --> 00:00:39,780
Joop Snijder: Maar het raakt aan iets wat steeds meer speelt in ons dagelijks leven.

8
00:00:40,000 --> 00:00:44,840
Joop Snijder: Namelijk, laten we het denkwerk over aan AI of blijven we zelf nadenken.

9
00:00:45,540 --> 00:00:54,020
Joop Snijder: En om eerlijk te zijn, ik wist bij het begin van deze aflevering, toen ik dit aan het voorbereiden was, nog niet goed waar ik stond.

10
00:00:54,680 --> 00:01:05,360
Joop Snijder: Maar in de loop van het schrijven en het onderzoeken merkte ik dat het me steeds meer aan het denken zette over hoe ik AI gebruik en wat dat betekent voor mijn eigen autonomie.

11
00:01:06,340 --> 00:01:08,900
Joop Snijder: En ik ben best wel benieuwd hoe jij daar als luisteraar in staat.

12
00:01:09,940 --> 00:01:19,280
Joop Snijder: In ieder geval buigen onderzoekers zich er al serieus over en de term system zero, systeem nul, komt niet uit de lucht vallen.

13
00:01:20,080 --> 00:01:26,280
Joop Snijder: Sterker nog, hij werd geïntroduceerd in een recent artikel in Nature en dat is niet de eerste de beste publicatie.

14
00:01:27,080 --> 00:01:38,240
Joop Snijder: Tijd dus om wat dieper in te gaan op waar die term vandaan komt, wat ermee bedoeld wordt en waarom het misschien wel eens een belangrijkste laag in ons denken aan het worden zou kunnen zijn.

15
00:01:39,600 --> 00:01:47,460
Joop Snijder: Het systeem van systeem nul is, zoals ik al zei, geïntroduceerd in een recente publicatie in Nature Human Behavior.

16
00:01:48,360 --> 00:01:58,960
Joop Snijder: En in het artikel stellen de auteurs dat we naast het bekende systeem 1 en systeem 2 denken van Kahneman inmiddels een derde soort denken hebben ontwikkeld.

17
00:01:59,920 --> 00:02:02,120
Joop Snijder: Ja, denken, dat is nou juist het punt.

18
00:02:02,819 --> 00:02:11,760
Joop Snijder: Systeem 0 is geen biologisch denkproces, maar een laag van AI gedreven assistentie die tussen ons en de wereld in is geschoven.

19
00:02:12,400 --> 00:02:17,620
Joop Snijder: Het is de laag waar ChatGPT, CoPilot en al die andere slimme tools opereren.

20
00:02:18,760 --> 00:02:22,000
Joop Snijder: systeem 1 staat voor snel intuïtief denken

21
00:02:22,390 --> 00:02:23,360
Joop Snijder: ons onderbuikgevoel

22
00:02:24,040 --> 00:02:27,400
Joop Snijder: en systeem 2 is langzaam rationeel denken

23
00:02:27,900 --> 00:02:31,900
Joop Snijder: ons juist bewuste beredenerende brein

24
00:02:32,740 --> 00:02:34,160
Joop Snijder: maar systeem 0

25
00:02:34,940 --> 00:02:38,220
Joop Snijder: dat is dan de buitenboordmotor van ons denken

26
00:02:38,760 --> 00:02:40,560
Joop Snijder: niet van vlees en bloed maar van code

27
00:02:41,100 --> 00:02:44,740
Joop Snijder: en steeds vaker nemen we beslissingen op basis van de suggesties

28
00:02:44,740 --> 00:02:46,639
Joop Snijder: die deze motor ons aanreikt

29
00:02:48,400 --> 00:02:51,100
Joop Snijder: Maar goed, wat is systeem nul nou precies?

30
00:02:51,440 --> 00:03:01,320
Joop Snijder: De auteurs van het Nature artikel positioneren systeem nul als een fundamenteel nieuwe laag in onze cognitieve architectuur.

31
00:03:02,020 --> 00:03:08,940
Joop Snijder: Denk aan het verschil tussen leren fietsen, leren autorijden en dan ineens altijd met een zelfrijdende auto onderweg zijn.

32
00:03:09,720 --> 00:03:14,400
Joop Snijder: Systeem nul is dat voertuig. Slim, snel en altijd beschikbaar.

33
00:03:15,420 --> 00:03:17,120
Joop Snijder: Maar het is niet jij.

34
00:03:18,220 --> 00:03:19,220
Joop Snijder: En dat heeft gevolgen.

35
00:03:19,600 --> 00:03:25,380
Joop Snijder: Om goed te begrijpen wat systeem nul betekent, moeten we toch even terugkeren naar Daniel Kahneman.

36
00:03:26,440 --> 00:03:30,840
Joop Snijder: Hij was psycholoog, maar ontving in 2002 de Nobelprijs voor de economie.

37
00:03:31,260 --> 00:03:32,260
Joop Snijder: En dat is niet zomaar.

38
00:03:32,280 --> 00:03:35,760
Joop Snijder: Hij liet namelijk zien dat mensen vaak irrationele beslissingen nemen.

39
00:03:36,220 --> 00:03:40,080
Joop Snijder: En dat ons denken wordt gestuurd door twee systemen.

40
00:03:40,400 --> 00:03:44,020
Joop Snijder: Systeem 1, snel, intuïtief, automatisch.

41
00:03:44,540 --> 00:03:49,340
Joop Snijder: Systeem 2 is traag, beredenerend en kost veel energie.

42
00:03:50,460 --> 00:03:55,600
Joop Snijder: Het is in zijn werk dat de basis vormt voor hoe we menselijk denken begrijpen.

43
00:03:56,160 --> 00:04:00,900
Joop Snijder: En inmiddels ook voor hoe we AI erbij misschien wel kunnen plaatsen.

44
00:04:01,740 --> 00:04:04,220
Joop Snijder: Want system 0 is geen biologisch denkproces.

45
00:04:04,690 --> 00:04:12,120
Joop Snijder: Maar een laag van AI gedreven assistentie die, wat ik al eerder zei, ertussen is geschoven.

46
00:04:14,140 --> 00:04:19,739
Joop Snijder: Laten we het wat concreter maken, want een tijdje terug zag ik een video op LinkedIn.

47
00:04:20,239 --> 00:04:24,860
Joop Snijder: Een man vertelde daarin dat hij eigenlijk is opgehouden met zelf beslissingen nemen.

48
00:04:25,880 --> 00:04:27,020
Joop Snijder: Klinkt een beetje krankzinnig.

49
00:04:27,380 --> 00:04:30,080
Joop Snijder: Hij noemt zichzelf een verlengstuk van ChatGPT.

50
00:04:30,920 --> 00:04:34,400
Joop Snijder: En op een feestdag vroeg hij, ja wat moet ik vandaag doen?

51
00:04:34,940 --> 00:04:39,400
Joop Snijder: En ChatGPT stelde een wandeling voor in de naburige heuvels.

52
00:04:39,860 --> 00:04:42,520
Joop Snijder: Nou, geen slecht idee. Hij ging en hij genoot.

53
00:04:43,260 --> 00:04:46,900
Joop Snijder: Later zat hij met zijn vriendin in een café dat niet hun vibe was.

54
00:04:47,420 --> 00:04:48,720
Joop Snijder: Ja, zo zegt hij dat.

55
00:04:49,580 --> 00:04:53,160
Joop Snijder: Hij vroeg aan GPT welk café past beter bij ons.

56
00:04:54,120 --> 00:04:56,660
Joop Snijder: En ja hoor, het systeem suggereerde er eentje vlakbij.

57
00:04:57,440 --> 00:05:00,160
Joop Snijder: En ook dat bleek perfect te kloppen voor hem.

58
00:05:01,800 --> 00:05:05,280
Joop Snijder: ChatGPT weet beter wat ik nodig heb dan ikzelf, zei hij.

59
00:05:06,100 --> 00:05:06,860
Joop Snijder: En hij meende het.

60
00:05:07,820 --> 00:05:12,600
Joop Snijder: Daarna gaf hij aan dat hij bij grotere levensvragen de keuze van ChatGPT wil gaan volgen.

61
00:05:13,200 --> 00:05:14,200
Joop Snijder: Eerst vond ik het grappig.

62
00:05:16,560 --> 00:05:17,440
Joop Snijder: Daarna fascinerend.

63
00:05:17,900 --> 00:05:19,980
Joop Snijder: En toen, eerlijk is eerlijk, een beetje bevreemdend.

64
00:05:20,580 --> 00:05:23,680
Joop Snijder: Want dit is exact wat het artikel in Nature beschrijft.

65
00:05:23,900 --> 00:05:29,080
Joop Snijder: Als we het denken uitbesteden, lopen we het risico dat we het zelf verleren.

66
00:05:29,680 --> 00:05:31,100
Joop Snijder: En dat sluipt er dan natuurlijk in.

67
00:05:31,470 --> 00:05:34,540
Joop Snijder: Niet omdat we zo dom zijn, maar omdat het best wel handig is.

68
00:05:35,740 --> 00:05:39,100
Joop Snijder: In het artikel in Nature staat een tabel.

69
00:05:39,760 --> 00:05:40,800
Joop Snijder: En dat is echt wel heel erg mooi.

70
00:05:41,020 --> 00:05:47,720
Joop Snijder: Die uitlegt hoe systeem nul voldoet aan criteria voor wat genoemd wordt cognitieve extensie.

71
00:05:48,060 --> 00:05:51,340
Joop Snijder: Dus de manier waarop technologie onze denkvermogens verlengt.

72
00:05:52,160 --> 00:05:54,300
Joop Snijder: En in die tabel zie je iets opvallends.

73
00:05:54,520 --> 00:05:57,320
Joop Snijder: Namelijk op alle fronten scoort systeem nul hoog.

74
00:05:57,720 --> 00:05:59,980
Joop Snijder: Er is namelijk tweerichtingsverkeer van informatie.

75
00:06:01,060 --> 00:06:01,900
Joop Snijder: Wij geven input.

76
00:06:02,660 --> 00:06:03,660
Joop Snijder: Systeem nul geeft output.

77
00:06:04,540 --> 00:06:05,880
Joop Snijder: De betrouwbaarheid neemt toe.

78
00:06:06,140 --> 00:06:08,620
Joop Snijder: Hoe beter de output, hoe vaker we het gebruiken.

79
00:06:09,760 --> 00:06:12,020
Joop Snijder: En de duurzaamheid van deze relatie, check.

80
00:06:12,800 --> 00:06:15,860
Joop Snijder: Veel mensen gebruiken namelijk dagelijks AI-tools.

81
00:06:16,280 --> 00:06:17,480
Joop Snijder: Vertrouwen? Ook dat.

82
00:06:18,040 --> 00:06:23,000
Joop Snijder: We accepteren de suggesties van AI vaak net zo klakkeloos als onze eigen herinneringen.

83
00:06:23,780 --> 00:06:28,260
Joop Snijder: En die systeem nul voelt intuïtief, alsof het moeiteloos werkt.

84
00:06:28,840 --> 00:06:36,440
Joop Snijder: Kortom, we zijn eigenlijk al best wel diep verbonden met deze nieuwe cognitieve laag, zonder dat we daar echt over hebben nagedacht.

85
00:06:38,080 --> 00:06:41,000
Joop Snijder: En dat brengt mij bij Martin van Kranenburg.

86
00:06:41,600 --> 00:06:45,480
Joop Snijder: Vaker in de podcast geweest, auteur van het boek ChatGPT als tweede brein.

87
00:06:46,060 --> 00:06:49,700
Joop Snijder: En Martin ziet ChatGPT niet als bedreiging, maar juist als versterker.

88
00:06:50,560 --> 00:06:53,320
Joop Snijder: Als je weet wat je doet, zegt hij, dan is het een game changer.

89
00:06:54,060 --> 00:07:00,080
Joop Snijder: Want wat Martin zo goed uitlegt, moet je maar eens luisteren in aflevering 5 van seizoen 6.

90
00:07:01,080 --> 00:07:06,820
Joop Snijder: Wat precies raakt aan dat systeem weer van systeem 0, is dat je eerst moet weten waar je kracht ligt.

91
00:07:07,500 --> 00:07:09,200
Joop Snijder: Wat je zelf goed kan.

92
00:07:09,760 --> 00:07:12,780
Joop Snijder: En dan kan ChatGPT je tweede brein zijn.

93
00:07:13,000 --> 00:07:14,900
Joop Snijder: Niet je eerste, niet je enige.

94
00:07:15,420 --> 00:07:19,120
Joop Snijder: Een assistent die je ondersteunt, maar alleen als jij aan het roer blijft.

95
00:07:19,900 --> 00:07:24,560
Joop Snijder: Want als je zomaar iets in ChatGPT stopt en hoopt op een goed resultaat.

96
00:07:25,180 --> 00:07:29,080
Joop Snijder: Dan beland je in wat Martin noemt de digitale drijfzand.

97
00:07:31,040 --> 00:07:36,080
Joop Snijder: En hij noemt bijvoorbeeld een redacteur van een lokale krant in die aflevering.

98
00:07:36,240 --> 00:07:40,520
Joop Snijder: En die gebruikte ChatGPT om repetitieve persberichten snel te herschrijven.

99
00:07:41,140 --> 00:07:42,440
Joop Snijder: Vijf minuten winst per bericht.

100
00:07:42,900 --> 00:07:45,220
Joop Snijder: Dertig berichten per dag.

101
00:07:46,800 --> 00:07:48,660
Joop Snijder: En daarmee tweeënhalf uur tijdswinst.

102
00:07:49,400 --> 00:07:53,380
Joop Snijder: En die tijd kon ze weer besteden aan waar ze het meest van houdt.

103
00:07:53,520 --> 00:07:54,740
Joop Snijder: Namelijk mensen interviewen.

104
00:07:55,280 --> 00:07:58,740
Joop Snijder: Dat is denk ik de juiste inzet van dat systeem nul.

105
00:07:59,180 --> 00:08:00,980
Joop Snijder: Niet om je denken over te nemen.

106
00:08:01,680 --> 00:08:04,020
Joop Snijder: Maar om je ruimte te geven voor denken.

107
00:08:05,800 --> 00:08:11,740
Joop Snijder: Maar, ik weet niet hoe het bij jou zit, nu je dit allemaal hebt gehoord, bij mij knaagde iets.

108
00:08:12,440 --> 00:08:21,100
Joop Snijder: Want hoe intrigerend ik het idee van systeem nul ook vind, ik ben nog niet echt zomaar overtuigd dat het echt een denksysteem is.

109
00:08:21,360 --> 00:08:23,020
Joop Snijder: Zoals systeem 1 en 2 dat zijn.

110
00:08:23,820 --> 00:08:30,780
Joop Snijder: Neem systeem 1 en 2, die gaan over hoe wij als mensen denken, intuïtief, analytisch, intern, biologisch.

111
00:08:31,740 --> 00:08:35,860
Joop Snijder: En dan komt daar ineens een derde systeem bij dat buiten onszelf ligt.

112
00:08:35,960 --> 00:08:38,479
Joop Snijder: Gebouwd met code, gevoed door data, gestuurde anderen.

113
00:08:39,460 --> 00:08:42,020
Joop Snijder: Kun je dat dan wel in dezelfde categorie plaatsen?

114
00:08:42,620 --> 00:08:45,620
Joop Snijder: Nou, voor mijn gevoel schuurt het, want AI denkt niet.

115
00:08:46,160 --> 00:08:47,720
Joop Snijder: Het herkent patronen, ja.

116
00:08:48,680 --> 00:08:50,880
Joop Snijder: Het geeft razendsnel suggesties, absoluut.

117
00:08:51,600 --> 00:08:52,780
Joop Snijder: Maar het begrijpt niet.

118
00:08:53,240 --> 00:08:56,480
Joop Snijder: Het voelt geen twijfel, het kent geen context, het vraagt zich niks af.

119
00:08:57,340 --> 00:08:59,860
Joop Snijder: En juist dat is toch essentieel aan denken.

120
00:09:00,480 --> 00:09:04,080
Joop Snijder: Ik moet dan ook wel steeds denken aan een notitieboek.

121
00:09:04,820 --> 00:09:06,960
Joop Snijder: Namelijk ook dat helpt mij denken.

122
00:09:07,700 --> 00:09:11,520
Joop Snijder: Ik schrijf iets op, ik order mijn gedachten, ik maak tekeningen of schema's.

123
00:09:11,900 --> 00:09:14,840
Joop Snijder: Maar ik zou nooit zeggen dat dat notitieboek zelf denkt.

124
00:09:15,060 --> 00:09:15,880
Joop Snijder: Het is een hulpmiddel.

125
00:09:16,620 --> 00:09:20,780
Joop Snijder: En ja, AI, hoe slim ook, voelt voorlopig toch nog wel net zo.

126
00:09:21,900 --> 00:09:25,240
Joop Snijder: En wat me ook bezighoudt is dat AI geen intern conflict kent.

127
00:09:25,760 --> 00:09:30,180
Joop Snijder: Mijn systeem 1 zegt soms ja, terwijl systeem 2 nee zegt.

128
00:09:30,820 --> 00:09:34,620
Joop Snijder: En die spanning tussen gevoel en reden, dat is waar denken ontstaat.

129
00:09:35,360 --> 00:09:37,840
Joop Snijder: Maar systeem nul geeft dus alleen antwoorden.

130
00:09:38,380 --> 00:09:39,840
Joop Snijder: Zonder twijfel, zonder reflectie.

131
00:09:40,260 --> 00:09:44,260
Joop Snijder: En dus zonder dat interne gesprek dat juist zo waardevol is.

132
00:09:45,320 --> 00:09:50,740
Joop Snijder: En dan nog iets, we noemen systeem nul alsof het dan iets van onszelf is, iets persoonlijks.

133
00:09:51,380 --> 00:09:53,580
Joop Snijder: Maar in werkelijkheid is het een systeem op schaal.

134
00:09:53,800 --> 00:09:56,280
Joop Snijder: Gebouwd door anderen, getraind op collectieve data.

135
00:09:56,920 --> 00:10:02,000
Joop Snijder: Gevoed door een infrastructuur waar ik nauwelijks schip op heb.

136
00:10:02,440 --> 00:10:05,440
Joop Snijder: Het voelt individueel, maar dat is het allerminst.

137
00:10:06,780 --> 00:10:10,780
Joop Snijder: Dus ja, ik zie absoluut het potentieel van AI's cognitieve assistent.

138
00:10:11,180 --> 00:10:14,240
Joop Snijder: Maar of dat echt een denksysteem is, dat weet ik nog niet.

139
00:10:15,000 --> 00:10:22,080
Joop Snijder: Misschien is het vooral een briljant hulpmiddel en moeten we het juist geen systeem noemen om te blijven zien wat het wel en niet is.

140
00:10:24,300 --> 00:10:27,420
Joop Snijder: Ja, misschien is dat precies wat dit onderwerp zo interessant maakt.

141
00:10:27,850 --> 00:10:34,240
Joop Snijder: Het roept vragen op, het schuurt een beetje en het dwingt me om mijn eigen aannames onder de loep te nemen.

142
00:10:35,400 --> 00:10:40,680
Joop Snijder: En dat is op zich al waardevol, denk ik dan, want juist door dat ongemak ontstaat ruimte voor groei.

143
00:10:41,200 --> 00:10:45,100
Joop Snijder: Ik hoef er vandaag nog geen definitief oordeel over te vellen wat mij betreft.

144
00:10:45,210 --> 00:10:49,440
Joop Snijder: Maar ik weet inmiddels wel dat ik bewuster wil omgaan met hoe ik AI gebruik.

145
00:10:50,000 --> 00:10:54,560
Joop Snijder: waar ik het gebruik voor denkwerk en voor denkondersteuning.

146
00:10:55,660 --> 00:10:59,220
Joop Snijder: En precies daar begint misschien ook de echte les van systeem nul.

147
00:10:59,320 --> 00:11:05,660
Joop Snijder: Niet dat het ons denken vervangt, maar dat het ons uitnodigt om opnieuw na te denken over hoe we denken.

148
00:11:07,040 --> 00:11:12,920
Joop Snijder: En juist daarom stelde ik mezelf tijdens het schrijven van het script een heel directe vraag.

149
00:11:13,560 --> 00:11:14,940
Joop Snijder: Maar hoe gebruik ik AI eigenlijk?

150
00:11:15,720 --> 00:11:21,020
Joop Snijder: Want terwijl ik deze aflevering aan het voorbereiden was, stelde ik mezelf opeens de vraag.

151
00:11:21,660 --> 00:11:26,080
Joop Snijder: Gebruik ik AI nou ook op een manier die past bij dat systeem nul denken?

152
00:11:27,260 --> 00:11:29,680
Joop Snijder: En dus stelde ik die vraag maar gewoon naar ChatGPT zelf.

153
00:11:30,480 --> 00:11:31,200
Joop Snijder: En dat ging als volgt.

154
00:11:31,650 --> 00:11:36,900
Joop Snijder: Als je mijn interactie met jou analyseert en bekijkt wat je van mij weet uit eerdere conversaties.

155
00:11:37,380 --> 00:11:42,620
Joop Snijder: Zou je kunnen aangeven of en hoe ik gebruik maak als systeem nul denken?

156
00:11:43,580 --> 00:11:44,420
Joop Snijder: En dit was het antwoord.

157
00:11:44,760 --> 00:11:45,300
ChatGPT: Goede vraag.

158
00:11:45,960 --> 00:11:49,140
ChatGPT: en precies het soort reflectie waar systeem nul denken om vraagt.

159
00:11:50,500 --> 00:11:54,160
ChatGPT: Als ik kijk naar hoe jij mij gebruikt op basis van onze interacties tot nu toe,

160
00:11:54,670 --> 00:11:59,960
ChatGPT: dan zie ik dat je me zeker bewust inzet als een verlengstuk van je denken, maar niet als vervanging daarvan.

161
00:12:00,660 --> 00:12:04,600
ChatGPT: Jij gebruikt mij niet om voor jou te denken, maar om sneller en scherper te kunnen denken.

162
00:12:05,420 --> 00:12:10,320
ChatGPT: En dat is eigenlijk precies wat de onderzoekers in Nature ook als positief potentieel zien van System Nul.

163
00:12:11,160 --> 00:12:13,620
ChatGPT: Je vraagt bijvoorbeeld om teksten te schrijven in jouw stijl,

164
00:12:14,140 --> 00:12:16,740
ChatGPT: op basis van inhoudelijke bronnen die je zorgvuldig kiest,

165
00:12:17,170 --> 00:12:20,300
ChatGPT: en met duidelijke richtlijnen over toon, structuur en impact.

166
00:12:21,260 --> 00:12:23,000
ChatGPT: Dat betekent dat jij het kader bepaalt.

167
00:12:23,600 --> 00:12:28,480
ChatGPT: Jij bent systeem 2 en je laat mij vervolgens het zware, repetitieve of tijdsintensieve werk doen,

168
00:12:28,920 --> 00:12:30,160
ChatGPT: de systeem 0 laag.

169
00:12:30,840 --> 00:12:33,440
ChatGPT: Jij behoudt de regie en beoordeelt wat ik oplever kritisch.

170
00:12:34,120 --> 00:12:36,600
ChatGPT: Je gebruikt me dus als denkhulp, niet als besluitmachine.

171
00:12:37,260 --> 00:12:40,580
ChatGPT: Kortom, jij gebruikt AI als gereedschap, niet als gids.

172
00:12:41,400 --> 00:12:45,680
ChatGPT: En daarmee zit je, als ik de onderzoekers mag geloven, aan de juiste kant van het spectrum.

173
00:12:46,760 --> 00:12:49,300
Joop Snijder: Poeh, dat is dan toch wel een geruststelling als je dat zo hoort.

174
00:12:50,120 --> 00:12:53,500
Joop Snijder: Durf jij het aan om deze vraag over jezelf te stellen? Ik ben heel erg benieuwd.

175
00:12:55,520 --> 00:12:58,540
Joop Snijder: En dat brengt me eigenlijk bij de kern van deze aflevering.

176
00:12:58,930 --> 00:13:06,420
Joop Snijder: Want als zelfs ik, terwijl ik dit schrijf, af en toe moet checken of ik nog zelf denk, dan weet ik, ja dit raakt ons allemaal.

177
00:13:06,820 --> 00:13:11,480
Joop Snijder: En systeem nul denken is geen ver-van-je bedshow of academische abstractie.

178
00:13:12,120 --> 00:13:13,740
Joop Snijder: Het zit al in ons dagelijks handelen.

179
00:13:14,040 --> 00:13:17,220
Joop Snijder: In hoe we mailen, zoeken, schrijven, beslissen.

180
00:13:18,080 --> 00:13:20,720
Joop Snijder: De vraag is dus niet of we ermee te maken krijgen.

181
00:13:20,920 --> 00:13:22,540
Joop Snijder: Maar hoe we ermee te maken krijgen.

182
00:13:24,000 --> 00:13:27,360
Joop Snijder: Dus ja, systeem nul denken is geen toekomstmuziek meer.

183
00:13:27,480 --> 00:13:30,940
Joop Snijder: Het is al een onderdeel van mogelijk je dagelijks leven.

184
00:13:30,980 --> 00:13:32,000
Joop Snijder: Van mij in ieder geval wel.

185
00:13:32,440 --> 00:13:35,500
Joop Snijder: Toen ik begon aan het onderwerp wist ik eerlijk gezegd nog niet zo goed.

186
00:13:35,600 --> 00:13:39,500
Joop Snijder: wat ik ervan moest vinden. Het voelde abstract, misschien zelfs wat overdreven.

187
00:13:40,300 --> 00:13:45,260
Joop Snijder: Maar na alles wat ik gelezen, gehoord en zelf ervaren heb, merk ik dat het me aan het denken zet.

188
00:13:46,080 --> 00:13:47,560
Joop Snijder: En dat is toch wel precies waar het om draait.

189
00:13:47,940 --> 00:13:53,560
Joop Snijder: De technologie is krachtig, toegankelijk en vooral steeds persoonlijker.

190
00:13:54,740 --> 00:13:57,120
Joop Snijder: Maar het vraagt dan ook van ons iets terug.

191
00:13:57,700 --> 00:14:00,860
Joop Snijder: Dat we alert blijven, bewust kiezen en kritisch blijven reflecteren.

192
00:14:01,500 --> 00:14:05,080
Joop Snijder: Dus gebruik AI om jezelf te versterken, niet om jezelf te vervangen zou ik zeggen.

193
00:14:05,580 --> 00:14:07,800
Joop Snijder: Laat het je helpt bedenken, maar nooit voorkauwen.

194
00:14:08,240 --> 00:14:09,200
Joop Snijder: En wees nieuwsgierig.

195
00:14:09,480 --> 00:14:10,760
Joop Snijder: Blijf oefenen, blijf leren.

196
00:14:10,800 --> 00:14:13,560
Joop Snijder: En vooral durf je eigen kompas te volgen.

197
00:14:14,200 --> 00:14:16,200
Joop Snijder: Ook als de technologie sneller lijkt.

198
00:14:16,920 --> 00:14:20,560
Joop Snijder: Want uiteindelijk is dat misschien wel de grootste kracht van menselijk denken.

199
00:14:21,120 --> 00:14:24,440
Joop Snijder: Dat we bewust kunnen kiezen hoe we technologie inzetten.

200
00:14:25,840 --> 00:14:26,620
Joop Snijder: Dat is het voor vandaag.

201
00:14:27,600 --> 00:14:30,400
Joop Snijder: Maar bedenk, AI is niet de oplossing voor elk probleem.

202
00:14:30,700 --> 00:14:32,040
Joop Snijder: Maar onmisbaar waar het past.

203
00:14:32,800 --> 00:14:33,960
Joop Snijder: Dankjewel weer voor het luisteren.

204
00:14:34,520 --> 00:14:35,260
Joop Snijder: Tot de volgende keer.